Οι στοές στο Γαλάτσι

Στο προηγούμενο άρθρο (ας το ονομάσω έτσι) που έμμεσα εφιστούσα την προσοχή σε μηχανικούς και γεωλόγους του Μετρό να προσέξουν την μεγάλη στοά που ενδεχομένως θα συναντήσουν  κάτω από την Λεωφόρο Βέϊκου - και με την βοήθεια τη δική σας σε σχόλια που κάνατε και διάβασα, ήρθαν μνήμες από την παιδική ηλικία, όπου τότε, ήμασταν κατά κάποιο τρόπο μικροί εξερευνητές σε κάθε τι που μας κινούσε το ενδιαφέρον.

Πράγματι η περιοχή μας δεν έχει μία στοά αλλά αρκετές. Έχει σπήλαια (ένα τουλάχιστον ξέρω καλά), πολλά υπόγεια νερά, αρχαία (είχα γράψει παλαιότερα που ακριβώς) – και δεν πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός ότι η περιοχή μας συμπεριλαμβανομένων των Άνω Πατησίων, της Φιλοθέης και μέρος του Χαλανδρίου, ανήκαν την καλή εποχή της δουλοκρατίας και της αριστοκρατίας στον μέγιστο φιλόσοφο, τον Πλάτωνα. Ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας ο μαθητής του Σωκράτη και δεν είναι οι εκείνες φορές, ειδικότερα όταν αφήνω το μυαλό ελεύθερο να ταξιδέψει και, τον βλέπω έφιππο να ιππεύει τ’ άλογό του μέσα στο μεγάλο τσιφλίκι του και απ’ αυτό να φτάσει στην Αγορά της Αθήνας, στις καθημερινές ζυμώσεις του Παγκόσμιου Πολιτισμού.

Υπάρχει μία θεωρία που δεν την υποστηρίζω αλλά και δεν την απορρίπτω, που λέει επίσης για την μεγάλη στοά με αφετηρία το Βριλήσσιο Όρος (Πεντέλη) και τερματισμό στο κέντρο της Αθήνας. Αν υπάρχει η στοά αυτή, διασχίζει σαφέστατα την πόλη μας.

Όμως εδώ, δοθείσης της ευκαιρίας, θα καταθέσω μία εμπειρία μου από την παιδική ηλικία των 10-12 ετών, όπου, με λίγους ακόμα μικρούς εξερευνητές και συμμαθητές και γείτονες, πήγαμε μερικές φορές στη στοά της Έμμορφης Εκκλησιάς, σε αυτή που εδώ και δεκαετίες πιά είναι σφραγισμένη γι’ άγνωστους σε μένα λόγους.

Εμείς που μεγαλώσαμε στις αλάνες και στα χώματα, που παίζαμε γκαζάκια ή φτιάχναμε χειροποίητα πατίνια και κάναμε κόντρες, εμείς που ήμασταν ολημερίς μέσα στο αίμα και στη λάσπη, είχαμε μία διαφορετική αντίληψη σε σχέση με το σήμερα, όχι μόνο για τα παιχνίδια μας που απαιτούσαν σκληραγωγία, μα αντίληψη και του χώρου που ήταν ολότελα ανοιχτός από πολυκατοικίες και υπήρχε φυσική απλωσιά. Τα ρέματα έρρεαν πολύβουα, τα πηγάδια στις αυλές των σπιτιών χόρταιναν τα λουλούδια νερό, και φυσικά δεν δίναμε σημασία στις προτροπές της μάνας ή της γιαγιάς να μην κυκλοφορούμε τη νύχτα έξω γιατί θα μας βάλουν στο βρακί τους οι γύφτισσες ή θα μας πιούν το αίμα μας οι Εβραίοι! Αυτά φυσικά ήταν γελοία κατάλοιπα προερχόμενα από αγράμματους παπάδες που από τη θέση του άμβωνα έπαιζαν με κακό τρόπο το ρόλο του θεού. Με δυό λέξεις, ήμασταν άφοβοι.

Έτσι, στη στοά της Έμμορφης Εκκλησιάς είχαμε μπει τέσσερις-πέντε φορές, είχαμε περπατήσει όσο μας επέτρεπε το φως και πάντοτε ο αέρας ήταν φρέσκος, ολόδροσος. Μας γοήτευε το μυστήριο και αποφασίσαμε, την επόμενη φορά να πάμε οργανωμένοι με φακούς ώστε να εισχωρήσουμε όσο βαθύτερα εντός της, έτσι, επειδή θέλαμε. Πράγματι, την επόμενη φορά, είχαμε έκαστος και από ένα φακό, ξέρετε, αυτούς τους πλακέ με το μπουτόν στο πλάι, και είχαμε και δυό σκυλιά που ανήκαν σε παιδιά της μικρής παρέας μας. Τα σκυλιά μπροστά και εμείς με τους φακούς πίσω, θα είχαμε προχωρήσει όπως σήμερα υπολογίζω μέχρι το ύψος της Καποδιστρίου (Φιλοθέη), οπότε, εκεί κάπου, τα σκυλιά αρχίζουν να γαυγίζουν αλλά φοβισμένα και γυρίζουν και τρέχουν προς τα πίσω. Όταν είδαμε τα φοβισμένα σκυλιά, δεν προλάβαμε να σκεφτούμε τίποτα παρά από ένστικτο αρχίσαμε να τρέχουμε κι εμείς ξοπίσω τους. Παιδιά ήμασταν, αν είχαμε χρονόμετρα, ίσως μετρούσαμε παγκόσμια ρεκόρ, τόσο γρήγορα τρέχαμε και ούτε μιά στιγμή δεν κοιτάξαμε πίσω μας.

Όταν βγήκαμε από τη στοά και νιώσαμε ασφαλείς, πέσαμε ξεροί από τα γέλια και έπειτα από λίγο, σιωπηλοί, πήραμε τον δρόμο της επιστροφής. Ήμασταν καλά, νιώθαμε καλά, κι ας ξέραμε ότι πίσω στο σπίτι θα έπιπτε ράβδος!

Στη στοά της Έμμορφης Εκκλησιάς δεν πατήσαμε πάλι. Αργότερα, σαν πέρασαν τα χρόνια, επισκέφτηκα τον χώρο αλλά η στοά δεν υπήρχε!

Άλλη φορά ίσως γράψω για το σπήλαιο που βρίσκεται πάνω από το παλιό λατομείο των Αδελφών Σπυρόπουλων.